Brand in de Muiderkerk

Op de ochtend van 31 oktober 1989 blijft de klok in de Muiderkerktoren stilstaan om negentien over elf. De oorzaak is een vernietigende brand in de kerk, die nu ook de toren heeft bereikt. In een poging de kerk te redden, worden maar liefst 32 brandslangen ingezet. Na twee uur kunnen de brandweerlieden eindelijk het sein ‘brand meester’ geven. Helaas is het kerkgebouw zo zwaar beschadigd dat alleen de toren uiteindelijk gered kan worden.

Een van de voorwerpen die de brand miraculeus overleeft, is de Bijbel op de preekstoel. De zwarte pagina’s kunnen gezien worden als symbool voor de ramp die de kerk heeft getroffen. Ze blijken namelijk niet alleen een symbool van het einde te zijn, maar ze markeren ook een nieuw begin.

Een veranderend kerkenlandschap

Het verlies van de oorspronkelijke Muiderkerk staat niet op zichzelf. Branden, nieuwgebouwde gebedshuizen, sloop: het kerkenlandschap van Amsterdam is door de eeuwen heen altijd onderhevig geweest aan verandering. Het einde van de negentiende eeuw is zo’n periode met veel veranderingen. De dolerenden (later gereformeerden genoemd) scheiden zich af van de Nederlandsche Hervormde Kerk en bouwen in zes jaar tijd maar liefst zes nieuwe kerkgebouwen in Amsterdam. Als reactie hierop beginnen ook de hervormden weer te bouwen. Er ontstaat een heuse rivaliteit. De hervormde Muiderkerk verrijst bijvoorbeeld in 1892 – tot grote woede van de gereformeerden – op slechts enkele honderden meters van de toen nieuwgebouwde gereformeerde Funenkerk.

Een nieuw kerkgebouw

De Muiderkerk en de Funenkerk zijn lange tijd elkaars concurrenten. Daarom is het bijzonder dat in de jaren ’70 van de vorige eeuw juist deze twee kerkgemeenten elkaar als eersten in Amsterdam weer opzoeken. Zo ontstaat de hervormd-gereformeerde ‘Muider-Funengemeente’. In 1975 wordt de Funenkerk gesloopt. Met de brand in de Muiderkerk is de gemeente eind jaren ’80 beide markante gebouwen kwijt. Hoewel ongewenst en tragisch, heeft de brand ervoor gezorgd dat de gemeente een nieuw, eigentijds kerkgebouw heeft kunnen vormgeven. Een gebouw dat niet meer hervormd of gereformeerd is, maar een afspiegeling van waar deze gemeente voor staat: verbinding én veerkracht.