Christendom ProtestantDe kerkgangers van de Westerkerk zijn in de zeventiende eeuw rijke lieden. Onder hen is burgemeester Francois de Vicq. Vanuit hedendaags oogpunt zijn niet al zijn functies even eerzaam.
Locatie
Westerkerk
Type
Kerk
Religieuze gemeenschap
Protestantse Kerk Amsterdam, voorheen Nederlandse Hervormde Kerk
Object
Grafzerk van burgemeester Francois de Vicq
Maker en datering
Maker onbekend
1707
Bezichtigen
Op locatie te bezichtigen
Huidig interieur
Huidig exterieur
De kerkgangers van de Westerkerk
Dat Francois de Vicq in de Westerkerk ligt begraven, hoeft niet te verbazen. Hij woont vanaf 1678 in de ‘Gouden Bocht’ aan de Herengracht 476. Dit is het gedeelte van de grachtengordel met de meest imposante huizen. De Westerkerk wordt tussen 1620 en 1631 speciaal voor de bewoners van deze nieuw aangelegde grachtengordel gebouwd. De kerkgangers van de Westerkerk bestaan daardoor veelal uit de rijke families die daar wonen. Deze families helpen elkaar aan goede functies. Zo wordt Francois de Vicq op 26-jarige leeftijd schepen en zal hij meerdere keren burgemeester van Amsterdam worden.
Schepen
Een schepen (meervoud schepenen) was een bestuurder die verantwoordelijk was voor rechtspraak en ordehandhaving van een gebied. De functie bestaat tegenwoordig niet meer in Nederland.
Portret van Francois de Vicq (1646-1707). Hij staat naast een tafel met daarop zijn hoed. In 1667 trouwt Francois met Aletta Pancras.
De ‘Gouden Eeuw’
De zeventiende eeuw staat ook wel bekend als de ‘Gouden Eeuw’. Nederland vergaart veel rijkdom in deze tijd. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en West-Indische Compagnie (WIC) staan hierin centraal. Er wordt wereldwijd handel gedreven. Niet alleen in goederen, maar ook in tot slaaf gemaakten. De handel die Nederland in deze eeuw zo rijk maakt, is onlosmakelijk verbonden met slavernij. De leden van de rijke families bekleden ook in het netwerk rondom de slavenhandel hoge posities. Francois de Vicq is van 1675-1694 namens Amsterdam bewindhebber van de WIC.
Herengracht 476, het voormalige woonhuis van Francois de Vicq.
De Sociëteit van Suriname
Amsterdam krijgt vanaf 1683 nog een directe link met slavernij. In dat jaar wordt de Sociëteit van Suriname opgericht ter beheer van de kolonie Suriname. Samen met de WIC en de familie Van Aerssen van Sommelsdijck is de stad gezamenlijk eigenaar van deze Sociëteit en daarmee van de kolonie Suriname. Slavernij is hier aan de orde van de dag. Francois de Vicq zet namens de stad Amsterdam zijn handtekening bij de oprichting van de Sociëteit. Hij wordt tot twee keer toe directeur en zal tot zijn dood in 1707 betrokken blijven. Waarschijnlijk is hij zelf nooit in Suriname geweest. Francois de Vicq is een van vele bewoners van de grachtengordel, die een directe link heeft met het Amsterdamse slavernijverleden en ligt begraven in de Westerkerk.
Vera Mijnheer
Projectmedewerker Protestantse Kerk Amsterdam
Met medewerking van
Ds. Herman Koetsveld
Predikant van de Westerkerk
Cristina Pumplun
Vicaris van de Westerkerk
Laatst bewerkt
30 oktober 2024
Grafzerk 209 N van Francois de Vicq (1646-1707) in de Westerkerk, vervaardiger onbekend, hardsteen, 195 x 72 cm. Collectie Protestantse Kerk Amsterdam. Fotografie: Robert Westera.
Francois de Vicq (1646-1707), Gerard ter Borch (II), 1670, olieverf op doek, 38 x 31 cm. Collectie Rijksmuseum.
Herengracht 476, Robert Westera, 2024, digitale foto. Collectie Museum Ons’ Lieve Heer op Solder.
Balai, L., Geschiedenis van de Amsterdamse Slavenhandel (Amsterdam 2013).
Hartsick, J.J., Beschryving van Guiana, of de wilde kust in Zuid-Amerika (Amsterdam 1770).
Leede, B. de, M. Stoutjesdijk eds., Kerk, kolonialisme en slavernij (Utrecht 2023).
Smit, J., Slavenhandel en de graven in de Westerkerk. Elf korte biografieën, ongepubliceerd document van de werkgroep ‘Graven in de Westerkerk’ (Amsterdam, 2021).